SAN BASSE
E
GESU' BAMBINE
************************
SAN BASSELE DE DICEMBRE
Passene l’anne, apprisse a une a une,
cagnene i gènte e pure i tradeziune,
ma l’emozione é sèmpre a stésse
pe chi ntu core tè a San Basse,
u sante nustre e je vo’ béne assä’!
Rit: San Bassele de dicèmbre, fridde é sule fore,
ma u fuche abbruce fòrte dint‘u core!
San Bassele de dicèmbre, gòje come allòre,
onore e glòrie, au Sante protéttore!
Tèrmele, termelise e marenäre,
appéne agavezäte de bone òre
ancòre scurde, acchiäne acchiäne,
apprisse au sune d’i campäne,
vanne nt’a cattédräle pe pregä’.
Quéll’aria bèlle, com’ai timpe antiche,
corre p’a chiazze, passe viche viche,
scegne dai pide dell’altäre
pe chi tè l’aneme ntu märe
pòrte a chi crède ‘a vòce d’a bontä’!
San Bassele de dicèmbre, fridde é sule fore,
ma u fuche abbruce fòrte dint‘u core!
San Bassele de dicèmbre, gòje come allòre,
onore e glòrie, au Sante protéttore!
San Bassele de dicèmbre, de virne o de stagiòne,
remäne sèmpre ‘a mèja tradeziòne!
San Bassele de dicembre, sultante chi té féde,
sä quant’è bèlle e t’u po’ raccuntä’!
***************************
INNO A SAN BASSO
(Palladino-Barone)
Lode al Santo venuto dal mare
che la spuma dell'onda portò
da sperdute regioni lontane
alle nostre contrade arrivò.
Tra riflessi dorati di sole
nuova fede e speranza recò
la reliquia che tanto fervore
nella gente del porto incendiò.
Rit: Vivi nell'anima, palpito di bontà,
forza d'amore, esempio di carità,
resta nei cuori, portaci alla verità,
San Basso ascoltaci, non ci abbandonar!
Da tempeste e furori del vento
tu proteggi chi si volge a Te
con fiducia e con cuore sincero,
lo esaudisci e accompagni perché
nel cammino insidioso ogni giorno
la Tua mano si tende per noi
che volgiamo lo sguardo a quel cielo
dove splendi insieme al Signor!
Rit.
Nel calore di agosto infuocato
quando il cielo più azzurro si fa,
torna il giorno in cui tanto ci è grato
la Tua santa memoria onorar.
Navighiamo con l'anima in festa
sul tappeto smeraldo del mar
il Tuo nome in un coro di gioia
con ardore vogliamo cantar!
Rit.
*********************
DINT’U CORE DE SAN BASSE
Ghi’ ce sònghe attaccäte, fòrse n’é u chiù importante,
ma da quande sò näte, vòje béne a stu Sante,
ch’é amiche de chi crède, pure de chi nté féde,
da dint’a Cattédräle guarde, vède e prevvéde.
Stise ntall’urne, dòrme a sunne chine,
ma lègge nti pensire d’a gènte, a une a une.
Se qualchédune u ‘nvoche, métte ‘a bona parole,
e u Padrétèrne u scòte quande fä da senzäle.
Zitte, tranquille, quiéte, päre fatte de préte,
ma quande sèrve aiute, mä’ che ce tire arréte;
adderetture, quande stä quille ch’u jastéme,
fä mpégne ca nen sènte e j’aremétte ‘a stime.
I mmarenäre tutte e ‘a gènte vècchie e nove,
u respèttene, e sanne ch’é Sante a tutta prove!
E mò, che pure auanne ‘a fèsta su’ é ‘rreväte,
je vòje dedecä’ sti vèrse appassiunäte:
Vescheve bèlle mi’, San Bassele aduräte,
addrizzele Tu ‘a còcce a tutt’i sverteväte,
parle Tu ch’u Segnòre, Isse che stä lassù,
sä che ntu core Tu ce stime sèmpre nu’!
**************************
U PÒPELE DU MÄRE
U pòpele du märe ghé fatte a mille vite,
'a stòrie de nu sècule é come 'na jernäte,
pe ntèrre o ‘mmizze all'acque,
ovunque che ce trove,
ogni jurne che nasce té pronte mille prove.
U pòpele du märe, cuntäte té i parole,
pe raccuntä' i terminte ne sèrve una sòle...
i Sante arettrattäte p'i chiese o assòpe i mure
sò cròce de speranze, jastéme de paure!
E u märe, u märe, u märe é nu cile arevetäte:
i scuje sònne nuvele dinte all'acqua saläte;
i sci' d’i varche, da lla 'ssòpe, parene cuméte,
i stélle gialle e rosce, lampiune areppecciäte.
U pòpele du märe té nu destine antiche:
nu jurne t'accarézze, nu jurne t'é némiche.
‘Na vote t'aresbéje ch’u core che te cante,
'na vote te scunfide e te strapòrte annante.
U pòpele d'u märe é l'ujesvérde ana fenèstre,
cupèrte arecamäte pe quande arrive 'a fèste;
'a 'ddòre d'i viarèlle che scégnene anu purte,
i rète arepezzäte, u maéstrale fòrte.
E u märe, u märe, u märe
ghé nu cile all'amprevvise
esce l'arcobaléne e te nghiäne nparadise,
s'u vinte t'accarézze é u fiäte du Segnòre,
u sòle t'arescalle, cancèlle ogni delòre.
E u märe, u märe, u märe
é sèmpre e solamènte u märe,
de virne o de stagiòne,
s'é truvede o s'é chiäre;
e tu, che ce si näte, ce sti bune veramènte:
u pòpele d'u märe, té u märe e stä cunténte!
******************
'A VISETE A SAN BASSE
U' quatte aguste prèste, 'na matine
che l'aria pazziäve nti ciardine,
e u' sòle a märe nen ascève ancòre,
so' scinte abbasce u purte, come allòre.
Tutte p'atturne 'nu silènzie sträne,
sule qualche laminte de gabbiäne;
arrevavene gènte annerdenäte
parlanne acchiäne, tutte arezeläte.
Dinte u' mercäte, ore, fiure e arginte
e a statue de San Bassele, 'mpunènte!
U' stòmmeche me ghé zembäte 'nganne:
haje areviste 'a vite de tante anne,
mamme, i cumpagne, 'i precessiune a märe,
'a ddòre d'i scalélle, i sträde cäre...
'Lla statua mute repertäve i vòce
de chi nen ce stä chiù, d'i cose dòce,
de quélla féde 'mmaculäte e vére
näte da core sémplece e sincére.
Pu' 'a Mésse. Sune e cante de preghire,
u' véscove ch'a benedeziòne,
'lla prèdeche che da generaziune,
repéte i stésse cose, sèmpre uguäle:
« È bello voler bene au munne 'intére;
se u pòpele ce strégne in unità,
chiù ricche ce fä 'a vite, e 'stu mistére
arrive 'ncile, per l'Eternità! »
Ccusci', San Basse, u' Sante mmarenäre,
fä tutte i Termelise una famije:
se si' spèrse p'u munne, t'arepije
e t'accarézze, come e quande vu'!
*************************
SAN BASSE U PATRONE
(N. Palladino)
Affacciäte pe' sòpe u märe,
da tanta secuele Tèrmele stä,
'na vrangäte bèlle de cäse,
puje e viche che fanne 'ncantä'!
Rit: E San Bassele u patròne
ghé nu Sante e n'ate ccòne,
sòp'a tèrre e sòp'u märe,
nòtte e jurne te sä reguardä'!
L'acque azzurre, pe' sotte i mure,
shcume e volle, nen ce férme mä',
dint'u purte, varche e motore
vanne e vènne, sò pronte a salpä'!
Rit.
Jèrve e shishche lunghe 'a marine,
cime e rète e i trabbucche chiù llä',
quélla spiagge de rèna fine,
te cunsole e te fä addecriä'!
De stagiòne, ogni matine,
u sòle nasce pe' t'arescallä',
quande cäle, pe' sòpa vinte,
i stélle d'ore te lasce a guardä'!
Rit.
U trè d'aguste, pe' tradeziòne,
'a precessiòne a märe ce fä;
gènte in fèste e devuziòne,
museche e späre pe' tutt'a cittä'!
'A Cattédräle de préte antiche,
féde e stòrie te sä raccuntä',
arrépe i pòrte e t'arrépe u core
quande u Segnòre te mitte a pregä'!
Rit.
U termelèse, pure luntäne,
pènse sèmpre au castille, che stä
dritte e tise, férme chiantäte,
e aspètte i fije, ch'i vo' rebbracciä'!
E San Bassele u patròne
ghé nu Sante e n'ate ccòne,
sòp'a tèrre e sòp'u märe,
nòtte e jurne te sä reguardä'!
*************************
NU POSTE IN PARADISE
(N. Palladino)
‘Na nòtte, ch’i peccäte ‘nt'a valigie
e l’aneme ‘ncartäte cu giurnäle,
sò savete pe ji’ a trevä’ ‘u Segnòre.
A sträde arrampecäve ‘na muntagne
tutte de precepizie, préte, spine,
u purte ce facève chiù luntäne
e ‘u castille parève nu puntine.
De bbòtte ‘na luce fòrte e chiäre,
museche e core, m’hanne jettecäte,
e ammizze a ‘na morre de angele e béäte
u Padrétèrne ‘npersòne é presentäte.
Rivolgendosi a un vecchio varvaghianche:
« Pietro, - j’ha ditte - cosa chiede costui? »
«Vuol sapere se è degno di restare con Voi…»
« E dunque, ha amato la sua città natale? »
« Sempre Signore, in ciò è stato esemplare! »
« E la sposa, l’ha amata,
ai suoi figli ha insegnato
il rispetto e l’onore? »
« Qualche sgarro l’ha fatto,
ma è un gran lavoratore! »
« E queste mani spaccate,
e questa pelle abbronzata, cucinata dal sole? »
« Ve l’ho detto, Maestà, faceva il pescatore… »
« Dove hai detto che stava? Qual è il suo paese? »
« Termoli, mio Signore, laggiù, nel Molise. »
‘U padrétèrne allòre é misse a ride,
ha lasciäte l’italiäne e ha séntènziäte:
« Tèrmele?
Ma...appartiéne a San Bassele!
Sciccise!
E stime ancòre a pèrde timpe?
Mè, truveje nu pòste‘in Paradise! »
*************************
SAN BASSE E GESU’ BAMBINE
Pòzze pruvä’ sultante a ‘mmaggenä’
u Sante nustre in visete a Bétlèmme,
dint’a quatte mure sgarupäte
tra ‘ddòre de vetture e de pesciäte.
Basse ha lasciäte i paramènte rusce,
pusäte ntèrre mitre e pasturäle
pecchè, arragujäte dint’i fasce,
stä u Rrè che guvèrne u béne e u mäle.
Fisse in adoraziòne, addenecchiäte,
u véscheve de tutt’i mmarenäre
préghe commòsse,
annanze ‘a magnatòre,
nu cetelille da poca timpe näte.
E contèmple quant’è fòrte Amore,
e quanta meravije te cumbine:
che te chime San Bassele o Teodore,
San Giuanne, San Pavele o Biagine,
quande ‘a Luce de Di’ t’appicce u core
pu sultante cantä’ Glòrie au Segnòre!
**************************
SI’ PCCHE’ ME PIACE NATALE?
(Palladino – Martin)
Si', pecchè me piäce a mè Natäle?
Pecchè nen ce stä
'ntutte l'anne jurne chiù felice, mä'!
Si' pecchè, ce dice che Natäle dä serenità?
Pecchè a gènte ce repije u core e vä,
se n'amiche sincére ti' che t'abbracce e te cunsole
fridde é u virne ma dinte stä a fiammèlle de Gésù!
Che bellézze, 'a nòtte de Natäle,
'ntu silènzie stä arepuste u cante d'a felicitä'!
Cride a me, Natäle é giòie pure pe' tè!
Fridde é u virne ma dinte stä 'a fiammèlle de Gésù!
Che bellézze, 'a nòtte de Natäle, 'ntu silènzie stä
arepuste u cante d'a felicitä'!
Cride a me, Natäle é giòie pure pe' tè!
****************************
NATÄLE A TÈRMELE
Ghé nòtte, i stélle sò scinte dau cile
e sòpe i titte sò misse a guardä'
i mure antiche, 'i turrétte, u castille,
i luce sfucäte pe l'umedetä'...
Da luntäne suspire 'na vòce,
sberdianne 'inte all'oscuritä',
é nu mutive 'mpastäte de päce,
antiche e nuve, retorne a cantä':
Natäle a Tèrmele, òje e dumäne,
dumäne ancòre e chiù ancòre, ce sä,
fatte de jèrve e de shishche de märe,
nen trove uguäle e fä addecriä'!
Natäle a Tèrmele é 'na sensaziòne,
'na vampe d'amore che sä aresanä'...
punènte o levante, s'atturne te gire,
é 'a cose chiù bèlle ch'au munne ce stä!
'Lli poca camine che fumäne ancòre,
manche i 'mbriäche p’i sträde a parlä'.
Abbasce u purte, nen passe nesciune,
é férme l'arie e ogni varche ce stä.
'A gènte che sònne nu jurne seréne,
'ntu sunne c'u sònne e speranze ce fä,
i vicchie sò fatte fijole e guajune,
ghé notte du core, che mä vo' passä'.
Natäle a Tèrmele, òje e dumäne...
La fèlle de lune affacciäte èllassòpe,
pazzéje, ce specchie e stä a reshchiarä'
de luce celèste nu munne geläte
ch'aspètte qujéte, sènza refiatä'...
Ghé u mistére che, antiche, c'avvére,
quille ch'é stäte ormä' nen conte chiù,
sò l'anne e i sècule come i menute,
l'Etèrne, stanòtte, ce chiäme Gesù.
Natäle a Tèrmele, òje e dumäne...
****************
NATALE CH’A NEVE
(Palladino – Martin)
M'arecòrde sèmpre 'llu Natäle
ch'a nòtte c'é misse a fiuccä':
Tripele sunäve i campäne e i luce,
p'i sträde, brellaväne de chiù.
Pe l'arie, ciamarèlle ghianche,
(jève 'na favele a guardä'!)
tutte 'a gènte cu näse all'insù
mèntre stäve p'arrevä' Gésù.
Montecastille jève nu recäme
i cippe sicche fatte a fiure;
'a funtäne lucève e l'acque fumäve,
i palme stavene a guardä'.
Pe 'mmizze i cäse e sòpe i balecune,
i craste arecamäte giä',
c'aggrazzavene i respire e nu'
che javäme incontre a Gésù!
M'arecòrde sèmpre 'llu Natäle
ch'a nòtte c'é misse a fiuccä',
Tripele sunäve i campäne e i luce,
p'i sträde, brellaväne de chiù.
Pe l'arie, ciamarèlle ghianche,
(jève 'na favele a guardä'!)
tutte 'a gènte cu näse all'insù
e nu' javäme incontre a Gésù!
********************
U’ PRESEPIE D’ALLORE
I' tènghe dint'u core nu présèpie
che scalle l'ombre de na chiese antiche,
che l'èdera 'ntrecciäte, u cile azzurre,
u muschie vérde du Ponte Tamburre.
Dòn Ròcche u recacciäve ogni Natäle:
pe' farle, (tante jève sèmpre uguäle...)
scartäve paje e fòje de giurnäle
che Tripele, u vicchie sagrastäne.
'I vedive azzeccäte, arechiecäte,
cumpagne ormä’ 'ntise da 'na vite,
sestemä' préte, carte e vréccia ghianche,
i pecuräre e u zampugnäre affianche.
Mari' e Giusèppe stavene de banne,
une 'ncantäte e l'avete preganne,
férme, fessäte allä' pe' òre e òre,
guardanne 'a cunnelélle du Segnòre.
'Na stélle revestute de stagnole,
'nchieväte assòpe u titte, luccecäve;
'i sère d'a novéne c'annunciäve
“Ecco, viene il Bambino!” e ce cantäve.
Segnòre Di', che meravije, allòre!
'A päce de 'lli jurne beneditte
'a sènte ancòre, luce dint'u pitte:
'llu sémplece présèpie, quella gente,
'ddòre de 'ncinse, l'anema cuntènte...
Natäle stä arrevanne pure auanne,
me préme, dòce, e fä scurdä' l'affanne,
u présèpie d'allòre 'nce stä chiù,
ma dinte all’aneme rèste Gesù!
ma nfunne all'aneme, pe mè, rèste Gesù!
*************************
QUANTA STELLE, STANOTTE!
(Palladino – A. De Liguori)
Stanòtte quanta stélle ammizze u cile
c'appiccene p'a fèste du Segnòre!
Nu cetelille ghianche e rose,
che chiù bèlle 'nce ne stä,
ala scurdäte,
au fridde de 'stu virne é appéna näte!
Parlanne zitte zitte, e tutt'atturne,
addenecchiäte stanne i pecuräre...
Préghe Giusèppe, cante Marie,
ch'a vòcia sante, 'na ninna nanne:
«Oje fije d'ore,
giòje de mamme e core de stu core!»
L'hanne ditte i proféte: « il Salvatore,
senza corona e reggia, è Dio d'Amore!»
Quatte stracce pe' lenzole,
paje sécche pe' repesä':
'nt'a ll'ucchie, 'nfunne,
stä scritte tutte u béne de 'stu munne!
**************************
ROCCHE GIUANNE E PASQUALE
(Palladino – Marks)
Ròcche, Giuanne
e cumpä' Pasquäle,
'a nòtte de Natäle,
sajèvene i scäle
pe' senti' 'a mésse
dint'a cattédräle.
Dòpe u cenòne, f
acènne i viarèlle
che 'na sciòppacentrélle,
sònne arreväte,
come Di' ha velute,
e sònne sestemäte.
'Rréte a 'na colònne
assettäte tutt'e trè,
hanne tote sunne
mèntre u véscove decève:
«è nato!»
Ròcche e Giuanne,
e cumpä' Pasquäle,
au sune di campäne,
dint'i cappòtte abberretäte,
béäte a sernecchiä'!
E' fenute 'a mésse,
l'alleluja, cante e väce,
Rocche ha 'rrapirte l'ucchie:
ma stu véscove,
che prèdeche che fä?
Ròcche, Giuanne
e cumpä' Pasquäle,
'a nòtte de Natäle,
stritte abbracciäte,
ce sò rebbejäte
e sò jute a dermi'!
****************************
UE’ UE’, GHE’ NATALE!
(Palladino – Bernard)
Ué ué, ghé Natäle,
na cosa speciäle,
che l'albere, i présèpie,
'a ddòre d'i terrune,
p'i nònne, p'i ziäne e p'i guajune.
Mò vé, vé Natäle,
nce stä fèste uguäle,
ch'a nève de dicèmbre,
pe pizze e pe pentune,
ch'a tombele, u spumante e i panettune.
Mèntre arde u fuche 'ntu camine,
e 'na gratellanne allégre vä,
sòpe 'a tavele i scarpèlle e u vine,
'a 'nguille, du' spaghétte e u baccalä'.
Ué ué, ghé Natäle,
pe chi ce vo' mäle,
pe chi ce vo' béne,
ognune massère
té dint'u core 'a luce de Gésù!
Ce stregnime stritte, core a core,
ce decime “auguri in quantità”,
vòce allégre arriväne da fore,
mèntre 'a mézzanòtte sone giä'.
Ué ué, ghé Natäle,
stanòtte é normäle
« scurdarce u delòre,
ghé nòtte d'amore,
é Natäle é 'a fèste de Gésù! »
*************************
'A NÒTTE SANTE
(G. Gozzano – N. Palladino)
Cunsuläte, Mari', de tutte 'ssu camine,
èsse, quésse é Bétlèmme 'mballäte de trofé'!
Petime arepesarce dint'a quélla cantine',
che i' sò stanche e strutte, e tu pègge de mè...
Ce stä nu pestarille anu Cavalle Grige?
Pure nu curnicchie, pe mè e pe Giusèppe...
Bèlla segnòra mi', ghé nòtte de prodige,
stä chine de frastire, n'agaje ando' ve métte..
U campanile sone lèntamènte lé sètte.
Cantenire dél Mòro, ce petite alluggiä'?
Mojeme é gròssa préne e i' tènghe l'òsse rotte!
Stä 'a gènte fute fute, nsacce ando’ v’ea ‘nzaccä',
jäte anu Cèrve Ghianche, stä pròprie aèssa ssotte
U campanile sone lèntamènte lé òtte.
Segneri’ du Cèrvo Ghianche, 'na camere arrangiäte,
c'a däte pe' dermi'? Nfä ninte se n'é nove...
Ma aècche é nu casine, tènghe 'a còcce 'mbecciäte
che nsacce ando' me trove!
U campanile sone lèntamènte lé nove.
Ostéssa d’i Trè Mèrle, pietä', come 'na sore!
Vide quante sò' gròsse e quanta strada feci!
Perfine assòpe u titte stänne gènte de fore,
sò négromante, Pérsiäne, Egizie, Greci...
U campanile sone lèntamènte le dieci.
Òste di Cesarea... -
Che vo' 'stu falegnäme?
Massère m'aretrove 'ssu bèlle cumplemènte!
Aècche é tutte chine de cavalire e däme,
n'ammeshche ntu locäle u ricche ch’u pezzènte!
U campanile sone lé unece... lèntamènte.
'A nève! - Ecche, 'na stalle, magäre ghé tranquille.
Che fridde, ce fermäme? 'A nève é giä' nu mante!
Ce scallarranne sule ‘stu vove e l'asenille...
Mari' cagne chelòre, e tréme tutta quante...
U campanile scòcche 'a mèzzanòtte Sante!
*********************
NÒTTE DE NATÄLE
(N. Palladino)
Ormä’ è caläte ‘a nòtte
pe sòpe i préte antiche
che l’acquarécce ha fatte chiù ‘llustrite;
ce nazzechene i varche acchiäne acchiäne,
lènte, ‘na mélodie sone luntäne.
Dint’i viche che vanne vèrse u märe
restagne ‘a ‘ddòre de cose bone e cäre,
dòrmene i grusse, sònnene i guajune,
ognune azzeffennäte nti cuscine.
I stélle, a mille a mille, tutte a file,
lucene bèlle e friccechene ncile;
nt’a chiazze i statue sònne fatte vive,
parlanne npäce, sènze avè currive…
Ce stä ‘na capannèlle, sott’u mure,
che dinte, annerdenäte, trè fegure:
Marie, Giusèppe e ammizze nu Criature
core du munne e pace d’ogni core.
E passe, dòce, u fiäte du Natäle,
scevelanne p’i cäse e sòpe i scäle,
a pertä’ ‘na jemmèlle de virtù,
strétte dint’i manucce de Gesù.
****************************
MENITE, E’ NATE!
(Palladino – Anonimo)
Menite, ch'é l'òre, n'angele dau cile,
ghé scinte a dice ch'è näto Gesù:
Ècche, u vedite? É u fije du Segnòre,
nu citele affennäte 'nt'a paje de 'na stalle,
sènza vracire e fuche pe ce scallä'!
'Na gevenétte, bélle come u sòle,
c'u strégne 'mpitte mèntre u stä a 'llattä'.
E tutte atturne luce u Paradise:
Giusèppe stä vecine, p'i sträde de Bétlèmme
sturnèlle d'allegrézze stann’a cantä'!
Da ògni vanne arrivän’i pasture,
ognune 'na cose té' da regalä'.
Jamme, currite, mettimece 'ncamine,
dint'a 'lla capannèlle,
tenènnece p'a mäne,
renghime l'ucchie e u core,
adoräme Gésù!
*******************
JAMME BELLE!
Jamme bèlle, jamme bèlle, còccele e patèlle,
sòpe i scuje de Natäle addòre 'a jervelélle,
jamme bèlle, jamme bélle, damece da fä,
pije i réme e i scalme, preparamece a salpä'.
Quande jurne fä, c'ima fä trevä'
aggiä' preparäte pe petè stremmä',
mèntre saje u sòle, sciosce 'a bafarèlle
l'acque vérde e ricce ce fä sèmpre chiù bèlle!
Jamme bèlle, jamme bèlle, che 'na spine aväle,
p'accunciä' i spaghétte ana vegilie de Natäle!
Jamme bèlle, jamme bèlle, jamele a pescä'
Ch’u 'stratte e u lazzarétte ce fä proprie cunzulä'!
Daje Vastiä', nen te ferma' a vugä',
caläme atturne a chianche, l'avime circondä'.
Vatte fòrte mò, accaleche a stremmä',
ch'u pésce ntu tramaje / c'ada ji' 'nzaccä'!
Jamme bèlle, jamme bèlle, còccele e patèlle,
sòpe i scuje de Natäle addòre 'a jervelélle,
jamme bèlle, jamme bèlle, menite pure vu',
u jurne de Natäle pe fä fèste insiéme a nu!
***********************